Podcast 67

Waarschuwing: deze aflevering heeft een tamelijk hoog How can I make this about me-gehalte. Noem het zelfpijperij, maar we blikken in de podcast terug op 7 jaar podcast. Het was ons een genoegen.

Hoe mooi had het geweest om vandaag, zeven jaar na onze eerste aflevering, nu een reportage te maken van een finale die we wél winnend afsluiten.We waren weer zo dichtbij. Maar helaas, er valt weinig te spoileren, en het terugluisteren kan pijn doen; de bekerherinneringen, het reisverslag vanuit auto en trein, de sfeerfragmenten en de almaar groeiende hoop die in de laatste minuten uiteen spat. Een nieuwe kras op onze toch al gebutste ziel. Zoals we inmiddels weten: er moet een moment komen dat de frustratie plaats maakt voor trots. En we hopen met deze aflevering stiekem een beetje daaraan bij te dragen.

Hoe meer punten we morsen, hoe groter het belang wordt van DE FINALE. Maar het winnen van finales is een vak apart. Hoe pak je dat nou aan, met in je achterhoofd het belang van die ultieme wedstrijd, het alles-of-niets-karakter, de dood of de gladiolen? Dat moeten we natuurlijk vragen aan de speler die AZ - in zijn laatste wedstrijd in Alkmaarse dienst nota bene - de eerste bekerwinst ooit bracht met een beslissende assist.Die bij de goegemeente vooral bekend is van de gewonnen finale in 2002 en die verloren finale in 2010. En die 35 jaar dáárvoor, ja echt, een WK-finale wél winnend afsloot.De perfecte gast dus om voor AZ-Feyenoord, tussen de Egmondse bierketels in, vooruit te blikken op die clash met zijn oude liefde Go Ahead Eagles.Gadegeslagen door schoonzoon, die op zijn beurt weer van zeer dichtbij meemaakte hoe AZ voor het laatst een bekerfinale won. Ronder konden we de cirkel niet maken.

In de aanloop naar Heerenveen-AZ zal het vooral over de negenklapper eerder in Alkmaar gaan. Maar in gesprek met die-hard Heerenveen-supporter Hielke ontdekten we meer dwarsverbanden. De eerste doelpuntenmaker ooit in het AFAS-stadion bijvoorbeeld, die net zijn hielen heeft gelicht in Friesland. Foppe, die op zijn beurt de centen van ome Dirk afwees. De verrassende rivaliteit, waardoor wij morgen niet welkom zijn. En vooral het stuivertje wisselen als lichtend voorbeeld voor de rest van Nederland. Waar liep het in Heerenveen mis, wat bij de kersverse bekerfinalist wél voortvarend gaat?

Hij begon met voetballen op de pleintjes in De Hoef, werd op zijn zesde lid van Alcmaria Victrix en doorliep de volledige jeugdopleiding van AZ. Er is geen eredivisie-voetballer zo Alkmaars als Jasper Schendelaar. Toch verdedigt hij momenteel niet het doel van AZ, maar dan van PEC Zwolle. Is dat nog ingewikkeld zondag, als deze twee clubs elkaar treffen?

Met een dikke line-up van voormalige AZ-spelers in het vooruitzicht, maken we in januari even pas op de plaats met een huishoudelijk intermezzo. We pakken de vaatdoek erbij, spuiten er een A-merk allesreiniger op (dus geen Ajax) en poetsen eens stevig onze glAZen bol op. Is the future ours?

Kerstavond. 17 jaar lang was dat het moment dat Alex van Leijen kon uitblazen na de feestdagenhectiek in het Fancentrum. Hij weet alles van het assortiment, het ontwerpen van shirts voor komend seizoen en het overschot aan AZ-multomappen. Maikel en Sander kropen meteen hun zolder op om te checken wat zij nog aan merchandise hebben liggen.

Na AZ-Fenerbahçe sprak Dave Kwakman met de pers: “Wij spelen al zo lang samen… Logisch toch, dat we winnen? Ik wist dat vooraf al zeker.” Er kwam geen lachje, geen knipoog. Dave had een uitgestreken gezicht, terwijl achter hem Edin Džeko, die zijn vader had kunnen zijn, langsliep.En toen wist clubwatcher Simon Zwartkruis dat dit wel goed zou komen, dit seizoen met deze lichting. Eerst sportief, maar op termijn ook financieel, want er wordt al hard getrokken aan deze jonge jongens. En die zekerheid, gegeven door een verslaggever die de club nauwgezet een kritisch volgt, hadden Maikel en Sander even nodig. Want het doorgaans optimistische duo begon ook wat cynisch te worden na de ineenstorting van de afgelopen weken. Simons advies aan AZ om het tij te keren? Nietsdoen. Vertrouwen op de ingeslagen weg. Hoewel het zomaar zou kunnen dat Max’ portemonnee toch in actie komt in de winterstop…

Hij vindt dat je als commentator niet te innig moet worden met de hoofdrolspelers in de voetbalwereld, maar toch ontstonden er warme banden in de net afgeronde carrière van Andy Houtkamp. Met Martin Haar bijvoorbeeld, met Barry Opdam en met de vader van Henk Timmer. En ook een iets minder warme band - wat dan weer samenhangt met de fles Toscaanse wijn in Sanders hand. Huh?

Anderhalf jaar na ons laatste rondje omloop, er was toen net één plexiwand geplaatst, gaan we op herhaling. Want inmiddels beginnen we al gewend te raken aan de verplaatste tourniquettes. En aan de picknicktafels en parasols op de plek waar we voorheen de rij dienden te trotseren. Met een lege maag maar een brein vol verwachtingen gingen wij op onderzoek uit: wat vinden wij, maar vooral wat vinden jullie van de omloop? De aanbevelingen zijn om je vingers bij af te likken.

Praten over PSV wil hij nu niet. Dat is nog te vers. Maar voor Podcast 67 loopt Toon Gerbrands met alle liefde de AZ-hoofdstukken af, die zijn tijdperk in Alkmaar markeren. En dus gaat het, aan tafel in zijn woning in Geldrop, over ontslaggesprekken met Van Stee en Verbeek. Over een zakje met gesmeerde boterhammen die Dirk Scheringa op een terras verorbert. Over de Oost-Europese geldschieters die op de stoep stonden na de val van DSB. Eigenlijk over alle gedaanteveranderingen die AZ tussen 2002 en 2014 onder zijn leiding doormaakte.

Hele volksstammen hingen in de hekken als Luinge AZ weer eens op één of meerdere rode kaarten trakteerde. En het kwam ook meerdere keren voor dat we op het veld verhaal kwamen halen. Maar de laatste jaren lijken AZ'ers stukken invoelender als het om beslissingen van de leidsman gaat. Niet alleen op de tribune, maar ook op het veld gaan AZ'ers nauwelijks nog tekeer als het tegenzit. Goede zaak, of moeten we die man in het zwart (of geel, of groen) wat meer bewerken? We bespraken het met de Björn Kuipers van het westen: Onno Jans.

Je zal ze de kost moeten geven, Bekende Nederlanders die als het ze uitkomt opeens een voetbalclub omarmen. Frits Wester valt geenszins in die categorie. Hij heeft rood-wit bloed door zijn aderen stromen, ontdekten we maandagochtend in zijn achtertuin in Voorburg, terwijl hond Neal driftig aan onze microfoon en onze knieën likte. En hij (Frits dan) kent iedereen die onze prachtige club heeft vorm gegeven: van de materiaalman tot Toon Gerbrands en van de stadionspeaker tot het voormalige opperhoofd van de Ben-Side. Sterker nog, de oprichter van de Alkmaarse jongerenafdeling van het CDA stond met alle liefde mee te kleunen als het er op aan kwam.

Van alle AZ-data die in ons collectieve geheugen staan gegrift, komt 12 mei niet als eerste bovendrijven. En toch, exact 18 jaar geleden namen we afscheid van Buskermolen, Van Galen en het stadion waarin de liefde begon. Als we dan op precies deze dag ook nog naar Deventer mogen afreizen om op een voormalig Molenaarstoeltje te zitten, vraagt dat natuurlijk om een ongegeneerde nostalgische blik. Probleem: iedereen heeft inmiddels zijn uitgekauwde zegje wel gedaan en rood-wit gekleurde herinneringen gedeeld, toch?

Het was de ideale gast om mee verder te speculeren in dit tweeluik over de nieuwe directeur. Voetbalchef, AZ-versteher en zelfbenoemd kandidaat Arno Vermeulen. En met welk verjaardagspresentje kwam AZ op de proppen op de dag van de opname? De gedroomde directeur! Niks koffiedik, meteen ter zake: is Zeeman echt een betere keuze dan Vermeulen?

Na de opbouwer (Toon) en de innovator (Robert) is het tijd voor een derde directeur in het post-Dirk-era. Wat past nu het beste bij AZ? Gaan we weer shoppen bij een andere sport? Samen met de fanatieke bobo Herman Korthout, die onlangs zijn schrijversdebuut maakte met de heftige autobiografie 'Niet aankomen, niet afvegen', vinken we alle pro's en contra's af. En dan rest uiteindelijk de vraag: bestaat die droomkandidaat wel?

Of ze nou voor Utrecht, Feyenoord of West Ham zijn, uitfans op de thuistribune leiden zelden tot gemoedelijke taferelen en wederzijdse high-fives. Toch blijven ze komen, en dan vooral in de jaarlijkse ontmoeting met de Rotterdammers. Tijd voor een diepgravend, kwantitatief onderzoek: wat is daar nou de lol van, binnensmonds Hand in Hand op de Molenaar-tribune neuriën als Wieffer scoort? En om deze casus objectief te benaderen, ontkwamen we er natuurlijk niet aan om de trip naar De Kuip te maken en aldaar tussen de harde kern plaats te nemen. Alles voor de wetenschap, toch?

Hij had geen voorgangers: voor de komst van Willem Zeijlmans stapten journalisten zelf op spelers, trainers of bestuurders af. En hoewel hij dus de eerste bij AZ was met woordvoerder op zijn visitekaartje, had hij er ook duizenddingendoekje op kunnen zetten. Want Willem was meteen ook scout, poetste de perstribune schoon en er gaat nog steeds een hardnekkig gerucht dat hij ook wel eens in de huid van Herry (of Berry) kroop...

Op een regenachtige woensdagavond in Hardenberg werd het AZ-supportersgilde getrakteerd op een extra lange portie AZ. En het is natuurlijk geen toeval dat vrijwel de complete Futbology top-7 er incheckte. Want als je meer dan 700 keer, meer dan 800 keer of zelfs meer dan 1600 keer AZ hebt bezocht, dan mag Sportpark de Boshoek niet ontbreken. Hamvraag aan deze door de wol geverfde AZ'ers: welke van deze honderden wedstrijden blijft jou het beste bij? Want tja, een rood-wit kloppend AZ-hart draait niet alleen om kwantiteit...

Vraag ons naar de doelpuntenmakers in de thuiswedstrijd tegen NEC in 1996* en we lepelen het moeiteloos op. Dan weet je echt alles over dat tijdperk, denk je. Tot je met André Liefaard gaat zitten, de man die serieus in de zogeheten 'donkere periode' is gedoken. En zo leer je wanneer Romário in de Hout speelde, welke hoofdtrainer naast de pot pieste en welke speler tijdens het diepste dieptepunt begin jaren '90 als voorbeeldprof werd beschouwd. Maikel en Sander (en mystery guest Theo B.) na anderhalf uur knock-out geluld, en de AZ-fan een boek rijker: 'Opbouw van een profclub'.*Bociek en Mutsaers