Folia Maakt Kennis

Volgende week vertegenwoordigt Claude Nederland in de halve finale van het Eurovisie Songfestival in Basel. Opvallend aan zijn muziek: hij zingt zowel in het Nederlands als in het Frans. En hij is niet de enige. Hoe komt het dat Nederlandse artiesten zo graag in het Frans zingen? Je hoort het van Jelle Koopmans, universitair hoofddocent Franse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens Koopmans is de Franse chansontraditie nog altijd een belangrijke inspiratiebron voor hedendaagse artiesten zoals Claude. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Op 5 mei viert Nederland 80 jaar bevrijding van de Duitse bezetting. Maar wat als je ontdekt dat jouw eigen familie fout was tijdens de Tweede Wereldoorlog? In deze aflevering vertelt Folia-redacteur Pepijn Stoop over het collaboratieverleden van zijn oma tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn oma werkte tijdens de oorlog als verpleegkundige voor het Duitse Rode Kruis dat destijds nauw verbonden was met de SS. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Universiteiten zijn de laatste jaren alerter geworden op pogingen van landen als China en Rusland om gevoelige Nederlandse kennis in handen te krijgen. Afpersing en intimidatie van wetenschappers zijn daarbij niet ongebruikelijk. Maar wat valt er precies te halen bij de universiteit? Je hoort het van Jaap Weijermans, hoofd integrale veiligheid van de UvA en voorzitter van het netwerk Integrale Veiligheid Universiteiten van Nederland. Daarnaast is Weijermans ook de persoon bij wie UvA-wetenschappers terechtkunnen als zij te maken krijgen met intimidatie of bedreigingen. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Slecht nieuws voor beleggers: afgelopen week veroorzaakte Trump's handelsoorlog een vrije val op de beurs. Maar waar is een beurscrash eigenlijk goed voor? Je hoort het van universitair hoofddocent Finance Esther Eiling. Zij is expert op het gebied van beleggingen, vermogensbeheer en wereldwijde financiële markten. Volgens Eiling valt er weinig positiefs te zeggen over de abrupte koersdaling van afgelopen week, maar die geeft wél veel informatie. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Pasen, Pesach en het Suikerfeest markeren het einde van een periode van vasten of bezinning. Maar wat als je niet religieus bent?  Kunnen deze tradities dan ook waardevol zijn? Je hoort het van UvA-hoogleraar religiegeschiedenis en vergelijkende religiewetenschap Gerard Wiegers. Hij houdt zich onder meer bezig met de dynamiek tussen jodendom, christendom en islam in de geschiedenis van Eurazië en Europa. Bij deze religies is vasten een spirituele praktijk van zelfdiscipline, bezinning en verbondenheid met een God. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Volgende week is het de Week van Lentekriebels, de week waarin veel scholieren seksuele voorlichting krijgen. Ons seksonderwijs is niet alleen in eigen land populair, maar ook in het buitenland. Waarom krijgen kinderen in landen als Jemen en Indonesië seksuele voorlichting volgens Nederlands model? Je hoort het van antropoloog Willemijn Krebbekx. Zij doet onderzoek naar gender, seksualiteit en diversiteit. Met haar Veni-onderzoeksproject Traveling Sex Education onderzoekt ze hoe seksuele voorlichtingsprogramma's ontstaan in Nederland, hoe NGO’s ze vertalen en hoe ze uiteindelijk in bijvoorbeeld Indonesië en Jemen worden toegepast.

Vanaf 31 maart kun je op Curaçao en Sint Maarten betalen met de Caribische gulden. De gulden maakt dus een comeback, maar niet in Nederland. Hoe zit dat? Je hoort het van historicus Rosemarijn Hoefte. Zij is onder meer voorzitter van de Vereniging voor Caribische Historici en hoogleraar geschiedenis van Suriname aan de UvA, een leerstoel die is ingesteld in samenwerking met het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Afgelopen weken is er veel onderhandeld over een staakt-het-vuren of een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne. Sinds de confrontatie tussen Zelensky en Trump komt daar flink wat diplomatie bij kijken. Hoe voer je een gesprek met autoritaire leiders zoals Poetin en Trump? Je hoort het van internationaal vredesonderhandelaar Fleur Ravensbergen. Zij voerde niet de minste gesprekken op hoog niveau in onder meer Noord-Ierland, Libië, Irak en Congo. Daarnaast is ze betrokken bij de master Conflict Resolution and Governance aan de UvA. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Europa leunde decennialang op de militaire paraplu van kernmacht de Verenigde Staten. Als die bescherming wegvalt, hoe moet Europa dan zijn veiligheid waarborgen tegen kernmacht Rusland? Oftewel, moet Nederland zijn eigen kernwapens ontwikkelen? Je hoort het van historicus Ruud van Dijk, expert op het gebied van de koude oorlog, in het bijzonder de rol van kernwapens in internationale betrekkingen. In zijn tijd als promovendus zat hij in een geopolitieke denktank in het Los Alamos National Laboratory, het ontwikkelingslaboratorium voor de atoombom in Amerika. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

In deze aflevering van Vraag 2 vertelt biogeograaf Kenneth Rijsdijk over hoe heggen en bomensingels een rol kunnen spelen in de stikstofcrisis. Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

In deze aflevering van Vraag 2 vertelt astrofysicus en UvA-hoogleraar Aart Heijboer over de ontdekking van een neutrino met een record hoge energie voor de kust van Sicilië. De neutrino detector, die zich bevind op een diepte van 3,5 kilometer in de Middellandse zee, heeft een energie gemeten van 220 miljoen miljard ektronvolt. Maar wat is precies het nut van neutrino's? Productie & presentatie: Jip Koene Eindredactie: Irene Schoenmacker Muziek: Paolo Argento

Op latere leeftijd beginnen aan seks, ontmoetingen via dating-apps en relatievormen als ethische non-monogamie: in de aanloop naar Valentijnsdag verkennen we in de vierdelige podcastserie SMOOR de liefde van nu. Daarvoor spreken we met verschillende generaties en UvA-wetenschappers. In deze vierde en laatste aflevering praten redacteuren Jip Koene en Sara Kerklaan met liefdesfilosoof Jan Drost. Waarom worden we zo ziek van liefdesverdriet? Hoe lang duurt het om over een relatie heen te komen? En wat kun je het beste doen om zo’n grote afwijzing een plekje te geven? In de podcast komen verhalen en avonturen van studenten en wetenschappers aan bod. Productie en presentatie: Jip Koene & Sara Kerklaan. Muziek: David Huson.

Op latere leeftijd beginnen aan seks, ontmoetingen via dating-apps en relatievormen als ethische non-monogamie: in de aanloop naar Valentijnsdag verkennen we in de vierdelige podcastserie SMOOR de liefde van nu. Daarvoor spreken we met verschillende generaties en UvA-wetenschappers. In deze derde aflevering praten redacteuren Jip Koene en Sara Kerklaan met UvA-antropoloog Rahil Roodsaz over relaties. Waarom is er steeds meer aandacht voor non-monogame relaties? Waar komt de bindingsangst onder studenten vandaan? En hoe balanseer je tussen autonomie en commitment? In de podcast komen verhalen en avonturen van studenten en wetenschappers aan bod. Productie en presentatie door Jip Koene & Sara Kerklaan.  Muziek van David Hudson.

Op latere leeftijd beginnen aan seks, ontmoetingen via dating-apps en relatievormen als ethische non-monogamie: in de aanloop naar Valentijnsdag verkennen we in de vierdelige podcastserie SMOOR de liefde van nu. Daarvoor spreken we met verschillende generaties en UvA-wetenschappers. In deze tweede aflevering praten redacteuren Jip Koene en Sara Kerklaan met seksuoloog Rik van Lunsen, tevens gepensioneerd als hoofd van de afdeling seksuologie van Amsterdam UMC. Waarom raakte vrouwelijke seksualiteit zo onderbelicht? Hoe geef je je grenzen aan onder de lakens? En doen jongeren “het” nu beter dan eerdere generaties? In de podcast komen verhalen en avonturen van studenten en wetenschappers aan bod. Productie en presentatie: Jip Koene & Sara Kerklaan. Muziek: David Hudson.

Op latere leeftijd beginnen aan seks, ontmoetingen via datingapps en relatievormen als ethische non-monogamie: in de aanloop naar Valentijnsdag verkennen we in de vierdelige podcastserie SMOOR de liefde van nu. Daarvoor spreken we met verschillende generaties en UvA-wetenschappers. In deze eerste aflevering praten redacteuren Jip Koene en Sara Kerklaan met UvA-cultuurwetenschapper Margriet van Heesch over de datecultuur in Nederland. Wat zijn de gevolgen van al die datingapps? Waar komt het stigma op single zijn vandaan? En is daten op je twintigste anders dan op je zestigste? In de podcast komen verhalen en avonturen van studenten en docenten aan bod. Productie en presentatie: Jip Koene & Sara Kerklaan. Muziek: David Hudson.

Artsen zien een sterke toename in de vraag van vrouwen naar het invriezen van hun eicellen. Er zijn lange wachtlijsten en het Amsterdam UMC opende vorig jaar een tweede locatie om aan die vraag te voldoen. Wat zegt het invriezen van eicellen over de tijdsgeest en wat zijn de risico’s? Redacteuren Sara Kerklaan en Sija van den Beukel spraken met gynaecoloog Marijke Gordijn en brachten een bezoek aan het Fertiliteitslaboratorium van het Amsterdam UMC. Muziek door David Hudson.

In deze aflevering van Tussen Hype & Hoax, de podcast waarin we samen met ervaringsdeskundigen en UvA-wetenschappers duiken in de wereld van de hedendaagse hypes, gaan redacteuren Irene Schoenmacker en Toon Meijerink in gesprek over manifesteren. Samen met psycho- en neurolinguïst Monique Flecken bespreken ze de manier waarop manifesteren werkt in de hersenen. Muziek door David Huson

In deze aflevering van Tussen Hype & Hoax, de podcast waarin we samen met ervaringsdeskundigen en UvA-wetenschappers duiken in de wereld van de hedendaagse hypes, bespreken Irene Schoenmacker en Sija van den Beukel de online DNA-testen. Samen met hoogleraar wetenschapsantropologie Amade M’charek bespreken ze de waarde en risico's van de testen. Muziek door David Huson

In deze aflevering van Tussen Hype & Hoax, de podcast waarin we samen met ervaringsdeskundigen en UvA-wetenschappers duiken in de wereld van de hedendaagse hypes, gaan redacteuren Jip Koene en Romain Beker in gesprek over intermittent fasting. Samen met endocrinoloog Maarten Soeters bespreken ze de gezondheidsaspecten van dit dieet. Muziek door David Hudson

Mensen die aan microdosing doen, zouden zich creatiever voelen en beter presteren. Maar klopt dat wel? In deze aflevering van Tussen Hype & Hoax duiken we in de wereld van microdosing. Samen met wetenschapper Josjan Zijlmans bespreken redacteuren Jip Koene en Romain Beker hoe wetenschappelijk dit populaire fenomeen is. Leiden kleine doses truffels of LSD echt tot verhoogde creativiteit en prestaties? En vallen paddotruffels ook onder microdosing? Muziek door David Huson